Ścierniwa

Ścierniwo, to materiał ścierny charakteryzujący się zdolnością do obróbki innego materiału. Ziarna różnią się między sobą kształtem, wielkością i twardością.

Kryterium doboru ścierniwa:

• materiał, wielkość, kształt konstrukcji,
• rodzaj metody czyszczenia (wirnikowa, pneumatyczna z zamkniętym lub otwartym obiegiem ścierniwa, hydrościerna, czyszczenie w osłonie wody),
• stan wyjściowy powierzchni,
• wymagania dotyczące chropowatości powierzchni,
• koszt materiału.

Ze względu na charakter ścierniwa dzieli się na:

• metaliczne,
• niemetaliczne.

Ścierniwa metalowe można podzielić na żelazne i nieżelazne. Do żelaznych można zaliczyć:

• śrut kulisty z żeliwa utwardzonego, powstaje z wyniku rozpylania ciekłego żeliwa i natychmiastowego oziębienia;
• śrut łamany z żeliwa utwardzonego, powstaje w wyniku rozdrabniania śrutu kulistego;
• śrut staliwny, jest produkowany ze staliwa wysokowęglowego;
• śrut z żeliwa ciągliwego;
• śrut stalowy, otrzymywany poprzez cięcie drutu stalowego;
• śrut stalowy cięty z blachy zimnowalcowanej.

W uproszczeniu, można przyjąć, większa zawartość węgla, to większa twardość ścierniwa (dobra skrawalność) ale słabsza trwałość, szybciej się rozpadają ziarna. Najtwardsze są więc ścierniwa żeliwne, a najtrwalsze stalowe.

Do ścierniw metalowych, nieżelaznych można zaliczyć:

• śrut aluminiowy,
• żużel poniklowy,
• szlakę pomiedziową.

Ścierniwa niemetaliczne dzielimy na naturalne i sztuczne. Do naturalnych należą minerały, rozdrobnione skały i substancje pochodzenia organicznego. Zaliczamy do nich:

• łupinki orzechów,
• zmielone kolby kukurydzy,
• piasek kwarcowy,
• granat,
• oliwin,
• fajalit,
• dolomit.

Do ścierniw niemetalicznych sztucznie produkowanych zaliczamy:

• elektrokorund,
• szkło,
• sodę,
• suchy lód.

Ze względu na pochodzenie ścierniwa dzielimy je na:

• naturalne minerały, np. granat, oliwin,
• sztucznie produkowane, np. cięty drut, elektrokorund, kulki szklane, staliwny i żeliwny śrut,
• odpady produkcyjne, np. żużel poniklowy, pomiedziowy, paleniskowy czy wielkopiecowy,
• substancje pochodzenia organicznego, np. łupiny orzechów, zboża, kolby kukurydzy.

Ze względu na kształt ziarna:

• ostrokątne “G” (z ang. Grit) – kształt kanciasty, ziarna mają ostre krawędzie. Efekt pracy ścierniwa określa się komparatorem “G”;
• kuliste “S” (z ang. Shot) – ziarna są zaokrąglone, brak ostrych krawędzi i pęknięć. Efekt pracy ścierniwa porównuje się ze wzorcem “S”;
• cylindryczne “C” (z ang. Cylindrical) – ziarna częściowo zaokrąglone, powstają w wyniku pocięcia drutu na odcinki o długości równej średnicy drutu. Efekt skrawania określa się komparatorem “S” ponieważ w czasie pracy ziarna przyjmują kształt kulisty.

Dokonując wyboru ziarna należy pamiętać, że ta sama powierzchnia obrabiana różnym ścierniwem będzie się różnić wyglądem i chropowatością. Ścierniwo dobieramy pod wymagania technologiczne procesu oraz z uwzględnieniem własności powierzchni. Przykładowo stali nierdzewnej nie czyścimy śrutem żelaznym aby nie wbijać pyłu metalicznego w podłoże (zapobieganie powstawaniu mikroogniw korozyjnych).