Ścierniwo, to materiał ścierny charakteryzujący się zdolnością do obróbki innego materiału. Ziarna różnią się między sobą kształtem, wielkością i twardością.
Kryterium doboru ścierniwa:
- materiał, wielkość, kształt konstrukcji,
- rodzaj metody czyszczenia (wirnikowa, pneumatyczna z zamkniętym lub otwartym obiegiem ścierniwa, hydrościerna, czyszczenie w osłonie wody),
- stan wyjściowy powierzchni,
- wymagania dotyczące chropowatości powierzchni,
- koszt materiału.
Ze względu na charakter ścierniwa dzieli się na:
- metaliczne,
- niemetaliczne.
Ścierniwa metalowe można podzielić na żelazne i nieżelazne. Do żelaznych można zaliczyć:
- śrut kulisty z żeliwa utwardzonego, powstaje z wyniku rozpylania ciekłego żeliwa i natychmiastowego oziębienia;
- śrut łamany z żeliwa utwardzonego, powstaje w wyniku rozdrabniania śrutu kulistego;
- śrut staliwny, jest produkowany ze staliwa wysokowęglowego;
- śrut z żeliwa ciągliwego;
- śrut stalowy, otrzymywany poprzez cięcie drutu stalowego;
- śrut stalowy cięty z blachy zimnowalcowanej.
W uproszczeniu, można przyjąć, większa zawartość węgla, to większa twardość ścierniwa (dobra skrawalność) ale słabsza trwałość, szybciej się rozpadają ziarna. Najtwardsze są więc ścierniwa żeliwne, a najtrwalsze stalowe.
Do ścierniw metalowych, nieżelaznych można zaliczyć:
- śrut aluminiowy,
- żużel poniklowy,
- szlakę pomiedziową.
Ścierniwa niemetaliczne dzielimy na naturalne i sztuczne. Do naturalnych należą minerały, rozdrobnione skały i substancje pochodzenia organicznego. Zaliczamy do nich:
- łupinki orzechów,
- zmielone kolby kukurydzy,
- piasek kwarcowy,
- granat,
- oliwin,
- fajalit,
- dolomit.
Do ścierniw niemetalicznych sztucznie produkowanych zaliczamy:
- elektrokorund,
- szkło,
- sodę,
- suchy lód.
Ze względu na pochodzenie ścierniwa dzielimy je na:
- naturalne minerały, np. granat, oliwin,
- sztucznie produkowane, np. cięty drut, elektrokorund, kulki szklane, staliwny i żeliwny śrut,
- odpady produkcyjne, np. żużel poniklowy, pomiedziowy, paleniskowy czy wielkopiecowy,
- substancje pochodzenia organicznego, np. łupiny orzechów, zboża, kolby kukurydzy.
Ze względu na kształt ziarna:
- ostrokątne „G” (z ang. Grit) – kształt kanciasty, ziarna mają ostre krawędzie. Efekt pracy ścierniwa określa się komparatorem „G”;
- kuliste „S” (z ang. Shot) – ziarna są zaokrąglone, brak ostrych krawędzi i pęknięć. Efekt pracy ścierniwa porównuje się ze wzorcem „S”;
- cylindryczne „C” (z ang. Cylindrical) – ziarna częściowo zaokrąglone, powstają w wyniku pocięcia drutu na odcinki o długości równej średnicy drutu. Efekt skrawania określa się komparatorem „S” ponieważ w czasie pracy ziarna przyjmują kształt kulisty.
Dokonując wyboru ziarna należy pamiętać, że ta sama powierzchnia obrabiana różnym ścierniwem będzie się różnić wyglądem i chropowatością. Ścierniwo dobieramy pod wymagania technologiczne procesu oraz z uwzględnieniem własności powierzchni. Przykładowo stali nierdzewnej nie czyścimy śrutem żelaznym aby nie wbijać pyłu metalicznego w podłoże (zapobieganie powstawaniu mikroogniw korozyjnych).